یکی از چالشهای بزرگ در طراحی و اجرای سازههای بتنی، موضوع وصلهزدن میلگردها یا همان اورلپ (Overlap) است. در روش سنتی، میلگردها باید در طول مشخصی روی هم قرار بگیرند تا انتقال نیرو انجام شود. اما این کار باعث تراکم شدید میلگردها در مقاطع ستون و تیر میشود. نتیجه چیست؟ ستونهای قطورتر، مصرف بتن بیشتر، وزن سازه بالاتر و در نهایت محدودیت در معماری داخلی.
امروزه با استفاده از جوشکاری فورجینگ سر به سر میلگرد، این مشکل به طور کامل حل شده است. در این روش، میلگردها به صورت یکپارچه و بدون اورلپ به هم متصل میشوند. نتیجه این تکنولوژی نوین، سازهای سبکتر، ضد زلزلهتر، با ستونهای باریکتر و معماری داخلی بهتر است.
در روش سنتی، برای اتصال میلگردها نیاز به اورلپ طولانی داریم. طبق آییننامهها، طول وصله معمولاً ۴۰ تا ۵۰ برابر قطر میلگرد است. بهطور مثال:
اگر از میلگرد ۲۰ استفاده کنیم:
Lsplice=40×d=40×20=800 mmL_{splice} = 40 times d = 40 times 20 = 800 , mmLsplice=40×d=40×20=800mm
یعنی تقریباً ۸۰ سانتیمتر میلگرد اضافی باید در هر وصله استفاده شود. این اورلپها در ستونهای چندطبقه، باعث تراکم شدید میلگرد و در نتیجه نیاز به ستون با مقطع بزرگتر میشوند. ستون بزرگتر هم مساوی است با:
فورجینگ میلگرد یا همان جوشکاری سر به سر، یک فناوری پیشرفته برای اتصال میلگرد است که در آن دو میلگرد با حرارت و فشار بالا به صورت کاملاً یکپارچه به هم جوش داده میشوند.
ویژگیهای این روش:
مورد تأیید آییننامههای بینالمللی (ACI, Eurocode) و مقررات ملی ساختمان ایران و انجمن جوش فورجینگ ژاپن
برای درک بهتر صرفهجویی، یک مثال عددی میزنیم:
فرض کنید ستون همکف یک ساختمان ۱۰ طبقه باید با ۱۲ میلگرد ۲۰ اجرا شود.
حجم بتن ستون (ارتفاع ۳ متر):
🔹 با اورلپ:
Vold=0.6×0.6×3=1.08 m3V_{old} = 0.6 times 0.6 times 3 = 1.08 , m^3Vold=0.6×0.6×3=1.08m3
🔹 با فورجینگ:
Vnew=0.5×0.5×3=0.75 m3V_{new} = 0.5 times 0.5 times 3 = 0.75 , m^3Vnew=0.5×0.5×3=0.75m3
✅ صرفهجویی = ۰.۳۳ مترمکعب بتن در هر ستون
اگر ساختمان ۱۰۰ ستون داشته باشد → صرفهجویی کلی = ۳۳ مترمکعب بتن!
وقتی ستونها باریکتر شوند، فضای مفید معماری افزایش پیدا میکند. به عنوان نمونه:
این فضا میتواند در طراحی داخلی به شکل اتاقهای بزرگتر، سالنهای باز (Open Plan) و معماری مدرنتر استفاده شود.
کاهش حجم بتن یعنی کاهش وزن مرده سازه.
در مهندسی زلزله، نیرو به صورت زیر تعریف میشود:
F=m×aF = m times aF=m×a
وقتی جرم (m) کاهش یابد، نیروی زلزله (F) هم کمتر میشود. بنابراین:
جمعبندی
جوشکاری فورجینگ میلگرد یک تکنولوژی نوین و کاربردی در صنعت ساختمان است که با حذف اورلپ، امکان طراحی ستونهای باریکتر، کاهش مصرف بتن، سبکسازی سازه و بهبود معماری داخلی را فراهم میکند.
این یعنی:
اگر به دنبال معماری مدرن، سازه بهینه و ضد زلزله هستید، استفاده از جوشکاری فورجینگ میلگرد یک انتخاب هوشمندانه و آیندهنگرانه است.